راهنمای کامل ایمنی کودک در بازی و انتخاب اسباب ‌بازی

اسباب بازی‌ها دوستان امن و همیشگی کودکان‌اند اما گاهی همین دوستان وفادار می‌توانند خطرساز شوند. اسباب بازی شکسته یا قطعات جداشده و خیلی ریز می‌توانند سلامت کودک را تهدید کنند. در گام نخست انتخاب درست اسباب بازی‌ بر اساس سن و در قدم بعدی نظارت بر بازی کودکان دو عامل مهم هستند که احتمال هرگونه خطر و آسیب را به‌شدت کاهش می‌دهند. البته توصیه‌ی ما به تمام والدین این است که پیش از خرید، اسباب بازی‌ را خوب بررسی کرده و از کیفیت آن‌ها اطمینان حاصل کنند تا بهترین و ایمن‌ترین انتخاب را داشته باشند. با این حال دانستن نکات ایمنی در مورد هر اسباب بازی و هوشیاری در شرایط خاص موجب می‌شود تا هیچ اتفاق خاصی برای کودک شما رخ ندهد.

لیستی از اسباب بازی‌های ایمن و مناسب برای کودکان

اگرچه ایمنی اسباب بازی به‌طور کاملا مستقیم با سن کودکان در ارتباط است اما برخی از اسباب بازی‌ها همواره برای شما مناسب و ایمن هستند و می‌توانید با خیالی آسوده آن‌ها را در اختیار کودک خود قرار دهید. موارد زیر از جمله اسباب بازی‌هایی‌اند که به‌هیچ‌وجه کودک شما را در معرض خطر یا آسیب قرار نمی‌دهد:

1. عروسک‌های پولیشی و پارچه‌ای: این محصولات تقریبا هیچ خطری برای کودکان ندارند. در موارد خاص عروسک‌های پُرزبلند ممکن است برای نوزادان مناسب نباشند اما در مجموع عروسک‌های پولیشی و پارچه‌ای نرم ایمن‌ترین اسباب بازی‌ها به شما می‌رود.

2. اسباب بازی‌های سیلیکونی: هرنوع پاپیت، فیجت، عروس و یا دندانگیر سیلیکونی برای کودکان کاملا ایمن است. این محصولات عموما قابل شستشو هستند و به‌راحتی ضدعفونی می‌شوند.

3. توپ‌های فومی و محصولات بادی: لذت اسباب بازی‌ها و قلعه‌های بادی برای کودکان با هیچ‌چیز قابل مقایسه نیست. این محصولات جذاب و دوست داشتنی نه تنها برای کودک خطرآفرین نیستند بلکه به تخلیه انرژی کودک و حفظ سلامت جسمانی او کمک می‌کنند.

4. ساختنی‌ها و اسباب بازی‌های چوبی: وسایل چوبی اگر لبه‌دار نباشند برای کودکان بسیار مفید هستند. لمس چوب و محصولات چوبی به تقویت حس لامسه آنان کمک می‌کند.

5. کتاب‌های فومی و پارچه و محصولات رنگ‌آمیزی: یکی از بهترین انتخاب‌ها برای کودکان محصولات آموزشی است. کتاب‌های کودکانه، دفترنقاشی‌های مجیک واتر و مدادشمعی‌ها برای کودکان بسیار مفید هستند و امنیت بالایی دارند.

6. ساختنی‌های بزرگ، بلوک‌های لبه گرد و حلقه‌های هوش: لگوهایی که لبه‌های تیز ندارند و از پلاستیک‌های مقاوم ساخته‌ شده‌اند و حلقه‌های هوش باکیفیت یا به‌طور کلی هر نوع اسباب بازی فکری مقاوم و درجه یک برای کودکان امن و مفید است.

محصولا فوق را می‌توان اسباب بازی‌های 99% ایمن دانست اما شاید برایتان سوال باشد که چرا خمیر بازی، اسلایم و یا محصولات نرم و به‌ظاهر بی‌خطر دیگر در این دسته‌بندی نیستند. در بخش‌های بعد اسباب بازی‌های مختلف را به تفکیک بررسی می‌کنیم.

اسباب بازی‌های مختلف و چالش‌هایشان در ایمنی کودک

اسباب بازی‌های باید با درنظرگرفتن سن کودک و مهارت‌های حرکتی و شناختی او انتخاب شود تا کاملا بی‌خطر باشد. البته برخی محصولات مثل تفنگ‌های اسباب بازی با تیرژله‌ای و فومی باید در شرایط خاص و با نظارت و هوشیار مورد استفاده قرار گیرد.

تفنگ اسباب بازی: یک هیجان پرخطر!

در این بخش تنها در مورد تفنگ‌های دارای تیر و خشاب صحبت می‌کنیم و تفنگ‌های موزیکال، آبپاش و حباب‌ساز مدنظر ما نیستند. باقی تفنگ‌های اسباب بازی، تیر ژله‌ای، ساچمه‌ای، فومی و ترقه‌ای دارند که باید با احتیاط استفاده شوند.

هنگام بازی با تفنگ‌های اسباب بازی حتما این نکات را رعایت کنید:

• تفنگ را  سمت صورت و چشم نشانه نگیرید.

• فاصله اصولی قید شده روی بسته‌بندی را رعایت کنید.

• به روش پر کردن تفنگ و راهنمای استفاده توجه کنید.

• از تیرهای غیراستاندارد استفاده نکنید.

• تفنگ را سمت حیوانات نشانه نگیرید.

• بعد از بازی آن را دور از دسترس خردسالان نگه‌دارید.

• درصورت نیاز حتما از عینک محافظ استفاده کنید.

تفنگ اسباب بازی درمجموع اسباب بازی پرهیجان و جذابی است و اگر با نظارت والدین و به‌صورت اصولی مورد استفاده قرار گیرد، کودکان را خشن نمی‌کند و اثر منفی بر آنان نخواهد گذاشت.

وسایل هالووین، ابزار شعبده‌بازی و ماسک‌های ترسناک

اسباب بازی‌های دوست‌داشتنی و جذاب هالووینی یکی از دسته‌بندی‌های پرطرفدار و جذاب محصولات بازی و سرگرمی‌اند که در پاییز و نزدیک هالووین فروش بالایی دارند و میان نوجوانان بسیار محبوب‌اند. کودکانی زیر 12 سال اما درک درستی از هیولاها، دراکولاها و موجودات ترسناک ندارند و محصولات هالووینی مثل خون مصنوعی و دست‌های قطع‌شده ممکن است برایشان وحشت‌آور باشد. دغدغه‌ی بسیاری از والدین نیز این است که آیا ماسک‌های ترسناک برای کودکان خطرناک هستند یا نه؟ با مراجعه به دیگر مقاله‌ی ما در سایت تمشک می‌توانید پاسخ این سوال کلیدی را دریابید. با این حال به شما توصیه می‌کنیم که کودکان را تا جای ممکن با اسباب بازی‌های ترسناک مواجه نکنید و اجازه دهید تا خودشان به‌مرور با این لوازم آشنا شوند.

خمیر بازی و اسلایم، جذاب‌های رنگارنگ!

خمیر بازی و اسلایم اگرچه محصولات بسیار نرم و ایمنی هستند که قطعات ریز ندارند اما همچنان خطر بلع و مسمومیت برای کودکان پابرجاست. مواد شیمیایی مختلفی به کاررفته در این محصولات می‌توانید برای کودکان حسیاسیت ایجاد کند، همچنین خمیر و اسلایم می‌توانند برخی آلودگی‌های میکروبی و باکتریایی را درون خود نگه‌دارند و به کودکان دیگر منتقل کنند.

برای جلوگیری از هرگونه آسیب، حتما خمیرهای بازی و اسلایم را از برندهای معتبر و استاندارد تهیه کنید و از کودکان بخواهید تا بعد از بازی حتما دست‌های خود را بشویند. اگر کودک زیر 3 سال دارید که با اسلایم و خمیر بازی می‌کند، حتما کنارش بنشینید تا قطعه‌ای را داخل دهان نبرد؛ درصورتی که کودک خمیر بازی را بلعید، حتما به پزشک مراجعه کنید. به جز بلعیدن اسلایم و خمیر ممکن است به موها و لباس کودک بچسبد، راهنمای پاک کردن اسلایم به شما کمک می‌کند تا بتوانید آن را به‌سادگی از موهای کودک خود پاک کنید.

ماشین‌های کنترلی و اسباب بازی‌های باتری‌خور و موزیکال

ماشین‌های کنترلی، اسباب‌بازی‌های موزیکال و انواع مدل‌های باتری‌خور، از محبوب‌ترین وسایل بازی برای کودکان هستند. اما باتری‌های این محصولات یکی از اصلی‌ترین خطرهایی هستند که سلامت کودکان به ویژه زیر 3 سال ( و گاها زیر 6 سال ) را تهدید می‌کنند. هنگام بازی با ماشین و دیگر اسباب بازی‌، کودکان بدون آن‌که بدانند و از سر کنجکاوی، باتری یا قطعات ریز آن‌ها را به دهان می‌برند.

اسباب بازی‌هایی باتری‌خور دارای سیم، قطعات الکترونیکی مثل آرمیچر و آهنربا هستند که بسیار خطرناک‌اند و اگر کودکان با آن‌ها مواجه شوند ممکن است اتفاقات ناگواری رخ دهد. هنگام خرید اسباب بازی‌های باتری‌خور:

• مطمئن باشید که محصول از پلاستیک مرغوب و درجه یک ساخته شده و به‌راحتی قطعاتش جدا نمی‌شوند.

• حتما محفظه باتری اسباب بازی را بررسی کنید که ترجیحا با یک پیچ بسته شده‌باشد.

• بهتر است صدای اسباب بازی را نیز چک کنید که زیاد بلند نباشد و به شنوایی کودکان آسیب نرساند.

لگوها، ساختنی‌های ریز و اکشن فیگورها

ساختنی‌ها، اکشن فیگور و فیگورهای از جمله محصولاتی هستند که میان نوجوانان و بزرگسالان بسیار محبوب‌اند اما دو  ایراد اصلی دارند که قطعات ریز زیادی دارند و اغلب قطعات آن‌ها نیز تیز و زاویه‌دارند. این محصولات همگی رده‌بندی سنی مشخصی دارند که باید با دقت آن را برای کودکان انتخاب کرد. قطعات ریز فیگورها و اکشن فیگورها مثل شمشیر، کلاه و دستبند از جمله مواردی هستند که خردسالان ممکن است آن را ببلعند.

اکشن فیگورها و فیگورها باید حتما در ویترین مشخص و به دور از دسترس کودکان نگهداری شوند. لگوها نیز بعد از ساخته‌شدن باید در ویترین باشند و اگر لگوی نیمه‌کاره دارید، قطعات اضافی را در کشویی امن قرار دهید. راهنمای تمشک درمورد بلعیدن قطعات ریز را با دقت مطالعه کنید و اگر زمانی کودکتان قطعه‌ای را بلعیدن با حفظ آرامش و خونسردی او را نزد پزشک ببرید.

انتخاب اسباب بازی مناسب و بی‌خطر بر اساس سن

اگر می‌‌خواهید با خیالی کاملا راحت اسباب بازی‌های موردنظرتان را تهیه کنید، ابتدا سن کودک را در نظر بگیرید و سپس باتوجه به اطلاعات روی بسته و قابلیت‌های آن، بهترین اسباب بازی را برای کودک بخرید. در این بخش قصد داریم تا اسباب بازی‌های مناسب برای برخی رده‌های سنی را به شما پیشنهاد کنیم!

نوزادان دوست داشتنی زیر 1 سال

درنظر داشته باشید که مهم‌ترین نیاز رشدی نوزادان تحریک و تقویت حواس پنج‌گانه آنان است، لذا هر محصولی که چنین قابلیتی داشته باشد می‌تواند برای نوزادان مناسب باشد اما اسباب بازی:

• نباید تیز و خطرناک باشد.

• بهتر است قابل شستشو باشد.

• پولیشی نرم و باشد.

• فاقد مواد شیمایی باشد.

• و قطعات ریز نداشته باشد.

تا تبدیل به انتخابی ایمن و کاربردی برای کودک شود. در این میان عروسک‌های پولیشی و پارچه‌ای، محصولات آموزشی برندهای خاص مثل هولاتویز و هانگر، جغجغه و آویزهای تخت از جمله جذاب‌ترین اسباب بازی‌ها هستند. همچنین محصولاتی که بندهای بلند دارد نیز ممکن برای نوزادان خطرناک باشند.

خردسالان کنجکاو و اسباب بازی‌های بی‌خطرشان

بعد از 1 سالگی تا حدود 3 سالگی کودکان در تلاش هستند تا دنیای اطراف خود را بهتر بشناسند، حرکت کنند و با دیگران ارتباط برقرار کنند. لگوها و بلوک‌های ساختنی برزگ و بدون لبه‌ی تیز، عروسک‌های پولیشی و پارچه‌ای، اسباب بازی‌های آموزشی چوبی و پلاستیکی فاقد رنگ‌های شیمیایی از جمله بهترین محصولات برای خردسالان‌اند.

ماشین‌های پلاستیکی، واکرهای کودکانه و انواع وسایل خاله بازی بزرگ و بدون لبه از جمله محصولاتی هستند که برای خردسالان نوپا نیز کاملا مناسب‌اند. در سن اسباب بازی باید به‌عنوان یک دوست خوب برای کودک و محرک مهارت‌های مختلف او در کنارش قرار بگیرد. اگر نیاز به لیستی کامل از اسباب بازی‌های ایمن برای کودکان زیر 3 سال دارید، حتما مقاله‌ی جامع ما در این زمینه را بررسی کنید.

3 تا 7 سال و دوران مهم شکوفایی و یادگیری کودکان

بعد از سه سالگی کودکان همچنان تمایل دارند برخی چیزها را ببلعند و به دهان ببرند پس بهتر است هنگام بازی کردن کودکان گاهی آن‌ها را زیرنظر داشته باشید. محصولات آموزشی و سرگرمی انتخاب‌های خوبی برای کودکان شما هستند، همچنین بهتر است تا اسباب بازی‌هایی برایشان تهیه کنید که بیشتر به تقویت مهارت‌های مختلف، خلاقیت و دستورزی کودک کمک کند و بتواند آن‌ها را برای مدرسه و آموزش آماده کند.

پازل، بازی‌های رومیزی ساده‌تر و اسباب بازی‌های ورزشی در کنار برخی مدل‌های ماشین کنترلی و عروسک انتخاب‌های خوبی برای کودکان تا سنین 7 سالگی هستند. در این سن آموزش و ایمنی باید همراه با سرگرمی مدنظرتان قرار بگیرد تا کودک شما از بازی حسابی لذت ببرد.

دوران مدرسه و موج جدید بازی‌های فکری و اسباب بازی‌های خاص

بعد از 7 سالگی، اسباب بازی‌های کودکان کمی ویژه‌تر از قبل خواهند شد و حتی خودشان نیز در انتخاب وسایل بازیشان حساسیت بیشتری به خرج می‌دهند و دوست دارد تا کاملا بانظر خود اسباب بازی‌هایشان را انتخاب کنند. بعد از 7 سالگی پسرها به تفنگ‌های اسباب بازی و ماشین کنترلی علاقه زیادی نشان می‌دهند، پس لازم است تا از خرید تفنگ‌هایی با تیرهای ساچمه‌ای و سنگین برای آنان خودداری کنید. در این سن تفنگ‌های تیر ابری گزینه‌های مناسب‌تری هستند. ماشین‌های کنترلی اغلب بی‌خطرند اما همچنان به اطلاعات روی بسته این محصولات توجه کنید.

تن پوش‌های کودکانه، ماسک‌های نقش آفرینی، اسلایم و خمیربازی، فیجت و انواع اسباب بازی‌های موزیکال برای کودکان بالای 7 سال کاملا ایمن هستند. تعداد کمی از محصولات اسباب بازی مثل کوادکوپترها، هلی‌کوپترها، فیگور و اکشن فیگورهای خاص ممکن است برای این سن چندان ایمن نباشند، لذا توصیه می‌کنیم که کودکان تنها با نظارت والدین با این محصولات بازی کنند.

نوجوانی و کاهش اضطراب والدین هنگام بازی کودکان

والدین برای خرید اسباب بازی برای نوجوانان تقریبا دغدغه یا اضطراب خاصی ندارند زیرا کودکان به‌خوبی نحوه‌ی استفاده و بازی با هر محصول را می‌دانند. با این حال بهتر است که برخی تفنگ‌هایی که تیر ساچمه‌ای دارند با نظارت و حضور بزرگترها مورد استفاده قرار گیرند.

در سنین نوجوانی والدین نگرانی بابت آسیب فیزیکی هنگام بازی ندارند، مگر هنگام فوتبال و والیبال؛ اما از سوی دیگر احتمال آسیب‌های روحی و روانی از بازی‌های ویدیویی به اوج خود می‌رسد. بهتر است برنامه‌ی برای کودکان خود تدوین کنید تا در ساعات مشخص با پلی استیشن بازی کنند و باقی زمان‌های فراغت خود را به سرگرمی‌های سازنده و همراهی با خانواده و دوستان مشغول باشند. این کار می‌تواند سلامت روان و آرامش آنان را تضمین کند.

چطور تشخیص دهیم که یک اسباب بازی ایمن و استاندارد است؟

برای تشخیص استاندارد بودن یک اسباب بازی باید به چند نکته توجه کنید:

• نشان استاندارد در اسباب بازی‌های ایرانی و نشان CE و ISO  در محصولات بین المللی. حتی اگر محصول اورجینال نباشد نیز شما باید به‌دنبال این علائم باشید.

• درج شدن شناسنامه کامل محصول روی آن و اطلاعاتی از جمله کشور سازنده، رده سنی مناسب، سال تولید و ....

• قید شدن هشدارهای لازم روی بسته‌بندی محصول.

• داشتن راهنمای استفاده به‌صورت کاتالوگ جداگانه و یا چاپ شده روی بسته‌بندی.

• ساخته شده و تولید شده توسط یک برند معتبر.

• رنگ‌رفتگی، ساییدگی، بوی عجیب و تند شیمیایی، شکستگی و هرگونه آسیبی نداشته باشد.

• بسته‌بندی شیک و مقاوم.

البته گاهی تشخیص دادن اصل بودن و ایمن بودن یک محصول چندان ساده نیست زیرا ما نمی‌دانیم که از چه مواد شیمیایی برای ساخت پلاستیک و قطعات مختلف این اسباب بازی‌ها استفاده شده اما با خرید از فروشگاه‌های معتبر و انتخاب برندهای معتبر خیال شما تا حد زیادی از این بابت راحت خواهد بود.

نقش والدین در امنیت کودک هنگام بازی

نباید فراموش کرد که در هر حال ممکن است کودکان هنگام بازی ناخواسته آسیب ببینند. اگرچه آسیب‌‌های جزئی بخشی از فرایند رشد، استقلال و یادگیری کودکان است اما بهتر است والدین تا سنین 5 یا 6 سالگی بر بازی‌های کودکان خود نظارت کنند. همراهی و حضور والدین به معنای کنترل کردن کودکان نیست، بلکه آنان باید همانند یک دوست و هم‌سال، با کودک خود همگام شوند و اگر جایی احساس خطر کردند، با زبانی مهربان و آرام خطرات احتمالی را به کودک تذکر دهند. از قدیم گفته‌اند که "بازی اشکنک داره..." اما بهتر است که جای ممکن کودک را آموزش دهید.

حضور والدین در موارد زیادی حس اطمینان خاطر و امنیت روانی را در کودک تقویت می‌کند و می‌تواند باعث تمرکز و اعتماد به نفس شود. زمانی که کودک از 7 سالگی عبور می‌کند، نیاز به استقلال بیشتری دارند و می‌توانید نظارت غیرمستقیم بر بازی‌هایشان داشته باشید.

مراقبت در بازی‌های گروهی و فضای بازی

زمانی که کودک دوستانش را می‌بیند بسیار هیجان‌زده می‌شود و کنار دوستانش به بازی‌های هیجان انگیز مختلف رو می‌آورند و گاها دوست دارند تا کارهای جدیدی را امتحان کنند. همین هیجان بالا ممکن است باعث شود تا در محیط‌هایی مثل پارک یا خانه بازی کودکان آسیب‌های جزئی ببینند. بهتر است هنگام بازی با سرسره، تاب و موارد این چنین، یکی از والدین کودک را همراهی کند. هرچه کودک شما بزرگتر شود می‌توانید در مورد خطرات احتمالی این اسباب بازی‌ها به او آموزش دهید تا مراقب خودش باشد.

آسیب‌ها گاهی از سوی دوستان و هم‌سالان به کودکان وارد می‌شود. در سنین 4 تا 6 سال کودکان با مفاهیمی مثل "نوبتی بازی کردن"، " به اشتراک گذاشتن"  و " نه گفتن" چندان آشنا نیستند و همین ممکن است آشوبی میان کوچولوهای بازیگوش برپا کند. کودکان ممکن است یکدیگر را هول دهند یا لج کنند. حضور داشتن و مدیریت کردن شرایط توسط والدین احتمالات بروز هرگونه خطر را کاهش می‌دهد.

هرچقدر هم که تاب و سرسره‌ها را از نظر ایمنی وارسی کنید، زمین بازی را چک کنید، کودک خود را مدیریت کنید و به او روش رفتار خوب و مناسب را بیاموزید بازهم برخی خطرات ناگزیر هستند. هنگامی که کودک را برای ورزش و بازی به فضای بازی پارک‌ها می‌برید، افراد زیادی در آن مکان حضور دارند که آن‌ها را نمی‌شناسید. آسیب‌های جنسی یکی از آسیب‌های مهم اجتماعی است که کمتر به آن پرداخته شده‌؛ لذا بعد از 3 سالگی باید کودک را در مورد مسائل جنسی و اندام‌های خصوصی آموزش دهید. فرزند شما باید به‌مرور در مورد مسائل مختلف جنسی آگاه شود اما تا آن زمان بهتر است نظارت لازم را داشته باشید. گاهی بازی‌های کنجکاوانه‌ی کودکان نیز می‌توانید برای روان آنان آسیب‌زا باشد، بهتر است کودک با هم‌سن و سال‌های خودش بازی کند و تا حد ممکن از نوجوانان و بزرگسالان غریبه دور باشد.

ایمنی کودک به سادگی امکان پذیر است...

فرقی نمی‌کند که کودک با چه وسیله و یا در چه فضایی بازی کند، آگاهی و نظارت والدین یکی از شروط اصلی برای ایمن ماندن جسم و روان کودک است. شما پدر و مادرهای عزیز باید بدانید که خرید اسباب بازی مناسب و مفید چه تاثیراتی شگرفی بر تقویت ذهن کودک شما خواهد داشت و این مسئله را جدی بگیرید. با خرید از فروشگاه‌های معتبر که توضیحات کامل در مورد محصولات خود ارائه داده و پشتیبانی پاسخگو دارند، می‌توانید محصولاتی مفید و آموزشنده برای کودک خود تهیه کنید تا هیچ آسیبی متوجه کودک شما نباشد. خرید محصولات بازی و سرگرمی استاندارد که توضیحات لازم و اطلاعات ضروری در مورد رده‌سنی و نحوه استفاده روی آن درج شده، کودک عزیز شما را از خطرات در امان نگاه می‌دارد. همچنین همراهی و آموزش شما والدین گرامی نیز نقش مهمی دارد. از سویی باید به حس استقلال و توانمندی کودک خود نیز احترام بگذارید و حتی اگر کودک شما هنگام بازی آسیب دید او را تشویق کنید که به بازی ادامه دهد و با آسیب‌هایش کنار بیاید زیرا یک زمین خوردن کوچک در بازی مقدمه‌ای برای رشد و بلوغ کودک شما خواهد بود.

سوالات متداول