راهنمای جامع انتخاب اسباب بازی برای اساس سن، رشد ذهنی و جسمی و علایق کودکان
✍️ نویسنده: صبا بابانیا
📅 تاریخ انتشار: ۲ مرداد ۱۴۰۴
🔄 آخرین بروزرسانی: ۴ مرداد ۱۴۰۴
🏷️ دستهبندیها:
انتخاب اسباب بازی مناسب برای کودکان شاید ساده بهنظر برسد اما چند فاکتور مهم مثل سن، توانمندیهای ذهنی و جسمی، ایمنی و علاقهمندیهای کودکان را باید هنگام خرید اسباب بازی درنظر گرفت. اولویت اصلی والدین باید محصولاتی باشند که بر توسعه ذهن و مهارتهای کودک کار کند و برای او مفید و آموزنده باشد. اگر اسباب بازی جذاب، آموزنده و متناسب با تواناییهای کودک نباشد، او بسیار زود از اسباب بازیاش خسته خواهد شد و این یعنی هدر رفتن وقت و هزینهی والدین! برای یک انتخاب صحیح و متناسب که هم لبخند بر لب کودک بیاورد و هم تاثیرات خوبی در آینده و عملکردش بگذارد. بهتر است تا پیش از خرید کمی اسباب بازی موردنظرتان را بررسی کنید. یک خرید ماندگار اساس خاطرهای خوش و شیرین در یاد کودک شما خواهد بود.
انتخاب اسباب بازی بر اساس سن
مهمترین فاکتور در خرید اسباب بازی سن کودک است زیرا تمام توانمندیها، فاکتورهای رشدی و شناختی کودک با بالارفتن سن تغییر کرده و پیشرفتهتر میشوند. برای لذت بردن هرچه بیشتر از اسباب بازی، والدین باید محصولاتی خریداری کنند که کودک بتواند بهراحتی با آن بازی کرده و لذت ببرد.
در تقسیم بندی سنی اغلب اسباب بازیها را به شکل زیر طبقهبندی میکنند:
نوزادان تا 12 ماهگی: در روزها و ماههای ابتدایی نیز کودکان نسبت به اسباب بازیها و هر شیء رنگارنگ و زیبایی در اطراف خود واکنش نشان میدهند پس خرید اسباب بازیهای رنگارنگ و جذاب میتواند به تقویت و توسعه بینایی کودک و شناخت او از محیط کمک کند. اسباب بازیهای نوزادان باید ایمن و بیخطر، فاقد قطعات ریز و قابل بلع و مواد شیمیایی خطرناک باشد. محصولات نوزادان از استانداردهای خاصی برخوردار هستند که باید هنگام خرید به آن توجه شود.
1 تا 3 سال: تا سالگی، زمانی کلیدی و مهم در یادگیری کودک است، لذا محصولات آموزشی، بهترین انتخابها برای کودکاناند. البته تا پیش از 3 سال نیز اسباب بازیها باید ایمن و فاقد قطعات ریز باشند. محصولات آموزشی، لگوهای بزرگ، کوبههای هوش و عروسکهای نرم بهترین انتخابها برای این سن بهشما میروند.
3 تا 7 سال: در این سن کودکان به سرعت در حال یادگیری هستند و عاشق بازی و سرگرمی. اسباب بازیهایی که تا پیش از مدرسه برای کودکان میخرید بهتر است هم آموزشی باشند و هم سرگرمکننده تا در کنار آموزش مفاهیم پایه مثل رنگها، اشکال و اعداد، هیجان لازم را نیز به دنیای کودکانه اعطا کند. اسباب بازیهای نقش آفرینی و خاله بازی، ساختنیها و بازیهای فکری ساده برای این رده سنی عالی هستند.
7 تا 14 سال: با شروع مدرسه کودکان تمایل زیادی به بازیهای فکری و کمی دشوارتر پیدا میکنند. آنها دوست دارند تا از مهارتهایی که یاد گرفتهاند استفاده کنند و در بازی توانمندیهای خود را به رخ بکشند. بازیهای فکری و بردگیمهایی که کمی پیچیدهتر هستند، لگوهای جذاب، فیگور و اکشن فیگور و ماشینهای کنترلی از جمله محصولات جذاب این سنین هستند.
14 سال و بزرگسالان: پس از 14 سالگی تقریبا هیچ محدودیتی در خرید اسباب بازی برای کودک و نوجوان دلبند خود ندارید. بازیهای فکری متنوع، فیگور و اکشن فیگور، ماشینهای کنترلی آفرود و دریفت و عروسکهای بزرگ و جذاب، محصولاتی عالی برای این سنین بهشمار میروند.
اگر میخواهید تا محصولات متناسب با هر رده سنی را با دقت بیشتری بررسی کنید، حتما به مقاله راهنمای جامع انتخاب اسباب بازی بر اساس سن کودکان سر بزنید تا بتوانید با حساسیت و دقت بیشتری، اسباب بازی موردنظرتان را انتخاب کنید.
انتخاب اسباب بازی بر اساس رشد عملکردی و توانمندیهای ذهنی کودکان
اینکه کودک بتواند با اسباب بازی دلخواهش بازی کند و از بازی کردن با آن لذت ببرد، یک موضوع بسیار مهم در انتخاب و خرید اسباب بازی است. چنانچه یک بازی فکری نسبتا پیچیده مثل کاتان را برای یک کودک 7 ساله بخرید، بازی کردن برای او خستهکننده خواهد بود زیرا نمیتواند از پیچیدگیهای بازی سردربیاورد و بهمرور دلزده میشود. در جدول زیر شما میتوانید برخی از مهارتهای مهم و کلیدی را مشاهده کنید که در کنار آن ما تعداد اسباب بازی مناسب نیز به شما پیشنهاد کردهایم:
مهارتها | تواناییهای مرتبط | اسباببازیهای پیشنهادی |
شناختی (Cognitive) | حافظه، حل مسئله، طبقهبندی، درک مفاهیم اولیه (رنگ، اندازه، ترتیب) | انواع پازل و لگو، بازیهای حافظهای مثل بازیهای کارتی، محصولات آموزشی مختلف مثل کوبههای هوش و بازی، مگنتهای بازی، نقاشی و تصویرسازی |
حرکتی ظریف (Fine Motor) | مهارتهای انگشت و مچ، هماهنگی چشم و دست، دقت در انجام فعالیتهای فیزیکی | بازی با خمیرهای بازی ، شن جادویی و لگوهای مختلف ریز و درشت، دفترهای رنگ آمیزی، آلات موسیقی کودکانه |
حرکتی درشت (Gross Motor) | دویدن، پریدن، حفظ تعادل، استفاده از عضلات بزرگ بدن | دوچرخه، سهچرخه و اسکوتر، اسباب بازیها و تشکهای بادی مختلف، بولینگ کودکانه و انواع محصولات ورزشی کودکان |
اجتماعی و احساسی (Socio-Emotional) | اشتراکگذاشتن احساسات ، درک احساسات، ارتباط با دیگران و شناخت قوانین و کارکردهای اجتماعی | بازیهای رومیزی مختل، بازیهای نقش آفرینی مثل خاله بازی و اسباب بازیهای مربوط به مشاغل مختلف، عروسکهای مختلف برای بازی، نقش آفرینی و نمایش، اسباب بازیهای مناسب بازیهای دوستانه گروهی و تعامل، اسباب بازیهای آبی مثل تفنگ آبپاش |
زبانی و ارتباطی (Language & Communication) | گسترش دایره لغات فارسی و انگلیسی، آشنایی با زبان دوم، مکالمه، مهارت گوش دادن، سخن گفتن و بیان عقاید | کتابهای داستانی کودکانه، فلش کارتهای آموزشی، عروسکهای نمایشی، اسباب بازیهای تقلیدکننده و موزیکال، تلفن و میکروفون اسباب بازی، بازیهای فکری |
خلاقیت و تخیل (Creativity & Imagination) | خیالپردازی، تولید ایده، داستانسازی، هنرهای تجسمی | انواع ستها نقاشی، کاردستی، سفالگری و ساخت اسلایم، عروسکهای جذاب و زیبا، خانههای عروسکی، لگوهای بزرگ و خاص، تنپوشها، ماسک و لوازم نمایش و شعبده |
راهنمای انتخاب اسباب بازی برای کودکان با نیازهای ویژه
یکی از چالشهای والدین کودکان با نیازهای ویژه این است که بتوانند همانند دیگر کودکان اسباب بازیهای موردعلاقهی فرزندان خود را برایشان تهیه کنند. حساسیت انتخاب اسباب بازی برای کودکان خاص این است که برخی محصولات ممکن است تاثیرات مخربی بر آنان داشته و آنها را عصبی کند. با انتخاب اسباب بازی مناسب میتوانید نقش مهمی در مدیریت بیماری و چالشهای کودک خود ایفا کنید.
اسباب بازی کودکان مبتلا به طیف اوتیسم
کودکان مبتلا به طیف اوتیسم روحیات پیچیدهای دارند و بازی و همراهی با آنان به صبر و شکیبایی بسیار نیاز دارد. برای کودکان اوتیسم محصولاتی که بافتهای مختلفی دارند، مثل فیجتها و اسباب بازیهای حسی گزینههای مناسبی هستند تا حساسیت آنان را نسبت به الیاف و مواد مختلف کاهش دهد.
اسباب بازیهایی که نور و حرکت ملایم دارند و یا برخی محصولات آکواریومی میتوانند به کودکان اوتیسم آرامش دهند. همچنین خانههای بازی و محصولات بادی نیز انتخابهایی عالی برای کودکان اوتیسم هستند زیرا فضای لازم و خصوصی موردنیازشان را فراهم میکند. همچنین بازیهایی که به تقویت ارتباط اجتماعی و مهارتهای کلامی کمک میکنند برای این کودکان مناسباند. محققان نقش اسباب بازیهای رباتیک و تعاملی را بر کودکان اوتیسم ارزیابی کرده و دریافتهاند که چنین محصولاتی بر افزایش تعامل و ارتباطهای اجتماعی کودکان اوتیسم موثرند.
اسباب بازیهای کودکان بیش فعال
کودکان بیش فعال (ADHD) توجه و تمرکز پایینی داشته و انرژی بالایی دارند، پس به اسباب بازیهایی نیاز دارند که انرژی بالای آنها را تخلیه کرده و برای فعالیتهای تمرکزی آمادهشان کند. ترامپولین، بولینگ، توپ و وسایل فوتبال و بسکتبال، بوکس و لوازم ورزشی برای تخلیه هیجان بسیار مفیداند.
برای افزایش تمرکز نیز بازیهای رومیزی حافظهای و یا گیمهایی که نیاز به نوبت کردن و صبر دارند گزینههای خوبی هستند. برای بررسی تخصصی اسباب بازیهای کودکان بیشفعال حتما مقاله ویژه تمشک در این حوزه را با دقت بخوانید.
اسباب بازیهای کودکان با مشکلات حرکتی
برای کودکانی که مشکلات حرکتی مختلف دارند، بهتر است اسباب بازیهایی خریداری کنید که آنها را به فعالیت، تحرک و استفاده از عضلات مختلف تشویق کند. برای مثال اگر کودک در دستورزی و استفاده از دستهایش ضعیف است، خمیر بازی، شن جادویی، فیجتها، محصولات فومی، ابزارهای کودکانه و حلقههای پرتابی از جمله مواردی هستند که به تقویت ارتباط عصب و عضله و افزایش هماهنگی آن کمک میکند. اگر کودک در راه رفتن و دویدن مشکل دارد، ماشینهای کنترلی، رباتها، واکرهای کودکانه و هر محصولی که بتواند او را به راه رفتن و استفاده از بدنش تشویق کند، گزینهای خوبی خواهد بود.
اسباب بازیهای کودکان مبتلا به اختلال یادگیری و نقص توجه
کودکانی که به اختلال یادگیری (LD) و نقص توجه (ADD) مبتلا هستند گاها با کودکان بیشفعال اشتباه گرفته میشوند اما نوع کمبود توجه این دو گروه با هم متفاوت است. این اختلال بیشتر در زمان مدرسه و در مواجهه با مهارتهای خواندن، نوشتن و ریاضیات نشان داده میشود. این کودکان بهسرعت از بازی و مشغول بودن خسته میشود، لذا باید اسباب بازیهایشان طوری باشند که برای کودک خستهکننده نباشند.
از سوی دیگر برای تقویت مهارتهای مختلف خواندن و نوشتن، بازیهای فکری تعاملی و کارتی، بازیهای آموزشی و ریاضی، کارتهای حافظه و هرگونه اسباب بازی فکری که بتواند مهارتهای مختلف و توجه کودک را درگیر کند برای او موثر خواهد بود. والدین نیز در این راه باید صبور باشند و بازیهای مختلف را یک به یک برای کودک تدارک ببینند.
انتخاب اسباب بازی برای کودکان مدرسهای
دوران مدرسه اوج شیطنت و بازیگوشی کودکان است اما در کنار آن آموزش و پرورش صحیح کودک نیز بسیار مهم است. اسباب بازیهای مناسب این دوره باید بتوانند هر دو نیاز کودک را رفع کنند. بهترین اسباب بازی برای کودک دبستانی چیزیست که بتواند از آن در مدرسه و برای درسهایش استفاده کند. هیچچیز بهتر از یک کیت آموزشی مدار یا بازی مارپیچ لیزری نیست که به کودکان مفاهیم علوم را در قالب بازی و سرگرمی آموزش داده و آنها را خسته نمیکند. به عنوان یک ابزار کمک آموزشی و سرگرمکننده، این بازیهای فکری بهتریناند.
برای بعد از مدرسه هم بازیهای کنترلی، اسباب بازیهای ورزشی، آلات موسیقی و بازیهای رومیزی چند نفره انتخابهای بسیار خوبی هستند. حتی میتوانید از مادر و پدر کودک بپرسید تا اسباب بازیای را به شما پیشنهاد کند که خودش قصد داشته برای آموزش کودک خریداری کند؛ مشورت با والدین در این دوره بسیار حساس است زیرا آنان بدون شک نمیخواهند تا اسباب بازی در تربیت فرزندشان خللی ایجاد کند.
اسباب بازی برای مناسبتهای خاص
تولد، روز دختر، روز پسر و روز دانش آموز از جمله مناسبتهای خاص و ویژه است که کودکان اسباب بازی هدیه میگیرند. در این مناسبتهای اسباب بازیها کمی از نظر جنسی تفکیک میشوند اما این نیز به روحیه کودک شما بستگی دارد. اگر فرزندشما یا شخصی که برایش هدیه میخرید، روحیات خاصی دارد و شما از آن مطلع هستید، پس اسباب بازیهای ملایم و صورتی و دخترانه برای دختر خانمهای زیبا و تفنگ، دایناسور، ماشین کنترلی و محصولات ابرقهرمانی برای پسرهای باهوش خواهندبود.
اقوام، آشنایان، دوستان و حتی پدر و مادرها ترجیح میدهند که حتی در مناسبهای مختلفی مثل عید نوروز و یلدا نیز برای کودکانشان هدیه بخرند. از سویی بچهها نیز ذوق و شوق بیشتری نسبت به هدایای فیزیکی نشان میدهند. اغلب تلاش میکنند تا هدیهی موردنظر را با حال و هوای مناسبت خاص سِت کنند، مثلا یک عروسک روسی با لباس زمستانی و قرمز رنگ برای یلدا و یا یک عروسک بابانوئل یا گوی برفی زمستانی برای کریسمس.
بهترین اسباب بازی برای تولد کودکان
در میان تمام مناسبتهای تقویمی و مذهبی و ... روز تولد خاصترین و متفاوتترین مناسبت است که اغلب کادوها و اسباب بازیهای خاصتر و گرانتری برای کودکان تهیه میکنند. اسباب بازیهای تولد بیشتر به علایق کودکان نزدیکاند و کمتر جنبه آموزشی دارند چون همه دوست دارند در این روز خاص، کودک خوشحالترین باشد.
بهترین اسباب بازی برای دختران عروسکهای بامزه و زیباست. این روزها عروسکهای ال او ال، شانسیهای خاص magic mixies و عروسکهایی پر زرق و برق از ترندهای پرطرفدارند. باربیها کمتر از گذشته مورد توجه دخترها هستند اما عروسکهای شخصیتهای کارتونی مثل السا و آنا، موانا و آشا فروش بیشتری از عروسکهای متفرقه دارند. همچنان عروسکهای پولیشی شیرین و بامزه، یونیکورنهای صورتی و شخصیتهای انیمیشنها هم محبوبیت زیادی دارند. در کنار این اسباب بازیها، خانههای عروسکی، لوازم خاله بازی، وسایل آشپزی، محصولات سورپرایزی مختلف، فیجت و اسلایمهای رنگی بهترین انتخابها هستند.
بهترین اسباب بازیها برای دختران:
بهترین اسباب بازی برای پسرها نیز تفنگ و ماشینهای اسباب بازی هستند که سرشار از هیجان و حس و حال خوباند. رباتهای هوشمند، اسباب بازیهای ورزشی و لگوهای خاص نیز ازجمله محصولاتی هستند که میتوانید برای پسرها تهیه کنید. فراموش نکنید که شخصیتهای ابرقهرمانی بین پسربچهها بسیار محبوباند، پس فرقی نمیکند که اکشن فیگور باشید یا تن پوش یا ماسک مرد عنکبوتی، همه چیز آنها را هیجانزده خواهد کرد.
لیست اسباب بازیهای جذاب برای دختران:
راهنمای انتخاب اسباب بازی بر اساس علاقهمندیهای کودکان
یک اسباب بازی هرچقدر هم باکیفیت و خاص باشد، اگر موردعلاقهی کودک نباشد خریدش بیفایدهاست. تصور کنید برای پسربچهای که عاشق بتمن است لباس مرد عنکبوتی بخرید؛ مطمئن به اندازهی لباس بتمن خوشحال نخواهد شد. قبل از خرید اسباب بازی برای کودک میتوانید از پدر و مادرش در مورد شخصیت انیمیشن موردعلاقه، ابرقهرمان و کارتونی که بیشتر از همه نگاه میکند، بپرسید. پدر و مادر ها هم میتوانند بهطور مخفیانه از کودکشان در مورد اسباب بازیهایی که در ذهن دارد و یا رویاهاش پرسوجو کنند و هدیهای خاص و جذاب برایش تهیه کنند. شخصیتهای ابرقهرمانی، کاراکترهای کارتونهای معروف و کتابهای کودکان بهترین گزینههای برای انتخاب اسباب بازی هستند.
البته همهچیز به شخصیتهای مورد علاقه کودکان بستگی ندارد، گاهی یک نوع خاص از اسباب بازی بسیار موردعلاقهی کودک است مثل ماشین کنترلی یا بازیهای فکری. اگر میبینید که کودک یا نوجوانی که برایش هدیه میخرید کلکسیونر است و محصولات خاصی را جمعآوری میکند مثل فیگور یا اکشن فیگور، فیجت اسپینر و هر محصول دیگری که مورد علاقهاش است را برایش تهیه کرده و او را هیجانزده کنید.
راهنمای اسباب بازی بر اساس قیمت
یکی از عوامل بسیار مهم و تاثیرگذار در خرید اسباب بازی قیمت آن است. هنوز هم برای بسیار از والدین هزینه بسیار مهم است و به آن توجه میکنند و خرید یک اسباب بازی جذاب و مقرونبهصرفه برگ برندهایست که نصیب هرکسی نخواهد شد! برای خرید اسباب بازی با قیمت مناسب:
میتوانید مشابه یک اسباب بازی را از برندهای چینی و ایرانی تهیه کنید.
بازی فکری و با اسباب بازیهای سادهتر آموزشی بخرید.
قیمت اسباب بازی را در فروشگاههای مختلف مقایسه کنید و بهترین قیمت را انتخاب کنید.
اشتراکی و با همراهی خانوادههای دیگر یک اسباب بازی جذاب و کاربردی تهیه کنید.
ساخت اسباب بازی یا وسایل چوبی سفارشی از نجاری و یا اینکه خودتان آن را بسازید.
چک لیست انتخاب اسباب بازی برای کودکان
گذشته از تمام موارد مهم و تاثیرگذار در خرید اسباب بازی برای کودکان این چک لیست را باید مدنظر قرار دهید:
محصولی ایمن و باکیفیت خریداری کنید که برای کودکان خطرآفرین نباشد.
استاندارد و باکیفیت باشد و از مواد اولیه درجه یک ساخته شده باشد.
قطعات کوچک قابل بلع یا خطرناک و تیز نداشته باشد.
متناسب با سن کودک، درک و توانمندیهای ذهنی و جسمی او باشد.
جذاب و مفید باشد و تاثیراتی بد و مخرب بر ذهن کودک نگذارد.
قابلیت نظافت، شستشو و یا ضدعفونی شدن داشته باشد.
کودک را به بازیهای خلاقانه و بازیهای گروهی و همراهی با دوستانش تشویق کند.
بادوام و مقرونبهصرفه باشد.
و در نهایت علایق واقعی و نیازهای حقیقی کودکان را پوشش دهد.
با تمشک بهترین انتخاب برای شماست
انتخاب اسباب بازی مناسب یک فرایند شیرین و پرهیجان است که شما را برای مدت زمانی وارد دنیای رنگارنگ کودکان میکند. انتخاب یک اسباب بازی باکیفیت که مناسب سن و عملکرد ذهنی و جسمی کودک باشد، خاطرهای فراموشنشدنی و بهیادماندنی برای همیشه در ذهن او باقی خواهد گذاشت. در تمشک ما همواره همراه شما هستیم تا این مسیر را برایتان هموارتر کنیم و خرید اسباب بازی را به تجربهای شاد و هیجانانگیز تبدیل کنیم. اینجا مجموعهای از بهترین اسباب بازیهای آموزشی و بازیهای فکری، فیگور و اکشن فیگور، عروسکهای پولیشی شخصیتهای کارتونی و هزاران اسباب بازی جذاب دیگر اینجاست تا لحظات شیرین برای شما را در کنار کوچولوهایتان رقم بزند.
سوالات متداول
محصولات مختلفی از جمله عروسکهای لبوبو، لگوهای خاص با طرح گلها، ماشینهای دریفت و فیگورهای انیمه از جمله ترندهای امسال هستند.
بله این حرکت خلاقانه به کودکان اجازه میدهد تا با بودجه مشخص، هدیهی دلخواهشان را انتخاب کنند. خرید اعتباری یک حرکت جالب و خلاقانه برای کودکان است.
عدم توجه به سن، جنسیت و علایق کودک و انتخاب اسباب بازیهای خشن و نامناسب ازجمله رایجترین اتفاقات هستند.
مناسبترین و بهترین بازهی قیمتی برای یک اسباب بازی باکیفیت و خوب بین 500 هزارتومان تا 1میلیون و 500 هزارتومان است. البته قیمت هر اسباب بازی باتوجه به برند و جنس کاملا متغیر است اما اسباب بازیهای بسیار ارزان اغلب کیفیت خوبی ندارد و اسباب بازیهای گرانقیمت هم برای هدیه زیاد مناسب نیستند.
در این بازه سنی بهتر است محصولاتی انتخاب کنید که برای آموزش کودکان مفید باشند، تیزبین فارسی اول دبستان، پازلهای آموزش حروف و بازی و ریاضی بهترین گزینههایند.