هر اسباب بازی که بتوان با ساخت و ساز یا چیدن قطعات آن به شکلی واضحی رسید و با آن بازی کرد، اسباب بازی ساختنی محسوب می‌شود. از آجرهای چوبی و بازی خانه سازی لگو گرفته تا پازل و کاشی های مگنتی. سوار کردن آجرها و بلوک های اسباب بازی روی هم، قدرت خلق کردن و حل مسئله به انسان می‌دهد و به کودک این اطمینان را می‌دهد که توانمند است. به همین دلیل است که اسباب بازی ساختنی برای همه جذاب است؛ از کودک نوپا گرفته تا یک فرد میانسال. اسباب بازی ساختنی می‌تواند مجموعه چوبی یا شن و ماسه باشد اما بخش عمده این اسباب بازی‌ها را سازه‌های بلوکی تشکیل می‌دهند که شکل‌ها و جنس‌های مختلف از چوب، پلاستیک یا فوم دارند و از اوایل قرن بیستم مورد استقبال عموم قرار گرفتند. پازل جیگسا و آجرهای خانه سازی لگو محبوب‌ترین اسباب بازی‌های ساختنی جهان محسوب می‌شوند. در ادامه با این اسباب بازی‌ها بیشتر آشنا می‌شویم.

انواع بازی‌های ساختنی جذاب و خلاقانه

عمدتا ما بازی‌های ساختنی را بیشتر به عنوان لگو و پازل می‌شناسیم اما دنیای بازی‌های ساختنی بسیار گسترده است و مدل‌های متنوعی، با جنس و کیفیت مختلف برای هر رده سنی موجود است.

انواع پازل با تعداد قطعات مختلف

پازل‌ها تنوع و مدل‌های خیره‌کننده‌ای دارند، پازل‌های را بر اساس تعداد قطعات و جنس آن‌ها دسته بندی می‌کنیم. برخی پازل‌ها مگنتی یا مغناطیسی هستند، برخی پلاستیکی و اغلب مقوایی با چاپ گلاسه هستند.

پازل‌های مقوایی

پازل مقواییپازل‌های مقوایی متداول‌ترین نوع پازل هستند که حتی با تعداد قطعات 9 تکه تا بیش از 2000 تکه با ابعاد بسیار بزرگ موجود هستند. این پازل‌های برای بالای 3 سال قابل استفاده هستند اما بر اساس تعداد قطعات و درجه سختی و یا حتی طرح پازل می‌‌توان آن‌ها را از یکدیگر متمایز کرد. مسلما یک کودک 6 ساله نمی‌تواند پازل 500 یا 1000 قطعه را بسازد و برای این سنین پازل‌های تا نهایتا 100 قطعه مناسب است.

بر روی بسته‌بندی هر پازل رده سنی مناسب و تعداد قطعات به طور دقیق درج شده‌است، پس پیش از خرید حتما این موارد را چک کنید تا پازل مناسبی برای کودک خود خریداری کنید. پازل‌های مقوایی کیفیت و جنس مختلفی دارند و اگر قصد دارید تا برایتان مانگار باشند باید آن‌ها را روی شاسی‌های مخصوص نصب نموده تا بتوانید به عنوان تابلو از آن استفاده کنید. پازل چوبی هزار تیکه یک هدیه برای نوجوان و جوانانی است که طرفدار ورزش فکر هستند و دوست دارند تا یک تصویر زیبا در اتاق خود داشته‌باشند.

پازل چوبی

کاتامینو دایناسورپازل‌های چوبی که گاها با نام جیگسا نیز شناخته می‌شوند، نوعی از پازل‌های آموزشی هستند که عمدتا تعداد قطعات کمی دارند و برای کودکان زیر 3 سال مناسب هستند. پازل‌های چوبی را با قطعات درشت می‌سازند تا کودکان راحت‌تر قطعات را جاگذاری کنند.

مزیت اسباب بازی ساختنی چوبی این است که سمی نبوده و لمس چوب نیز برای کودکان مفید و خوشایند است. نوعی از پازل‌های چوبی که با نام کاتامینو شناخته می‌شوند، درون یک کادر چوبی هستند و کودک باید با کنار هم قرار دادن قطعات کادر کاتامینو را پر کند. این محصول یک معمای جذاب و ورزش فکری عالی برای کودکان است.

پازل سه بعدی

مدل خلاقانه و چالش برانگیز پازل‌، پازل‌های سه‌بعدی هستند. این پازل‌ها را می‌توانید بر اساس نقشه و راهنمای درون جعبه مرحله به مرحله بسازید تا ماکت نهایی آماده شود. پازل‌های سه بعدی بیشتر چوبی هستند و بعد از آماده شدن به عنوان ماکت و تزئینی در دکور استفاده می‌شوند. این پازل‌ها به تقویت شناخت فضایی و هندسی کودکان کمک می‌کند و مهارت دستورزی‌شان را تقویت می‌کند.

انواع بلوک‌های ساختنی

در ایران انواع مختلف بلوک‌های ساختنی را با نام لگو می‌شناسند اما لگو نام یک برند پایه‌گذار این مدل اسباب بازی است و همین امر باعث شده تا بلوک‌های ساختنی را با نام لگو بشناسند.

لگو چیست و چه مدل‌هایی دارد؟

«لگو» برند محبوب‌ترین و بزرگترین تولیدکننده اسباب بازی خانه سازی جهان است. LEGO در زبان دانمارکی به معنای «خوب بازی کردن» است! سازه‌های لگو متشکل از آجرها یا بلوک‌های رنگی پلاستیکی هستند که در هم چفت شده و با فیگورهای مینیاتوری و چرخ‌دنده‌های متنوع همراه می‌شوند. سازه لگو می‌تواند شکل ابزار، وسیله نقلیه، ساختمان و روبات به خود بگیرد و به روش‌های مختلف سر هم شود.

ایده لگو سال ۱۹۳۱ میلادی توسط یک نجار به نام اوله کرک کریستیانسن در دانمارک توسعه داده شد. محبوبیت لگو در نتیجه‌ی کیفیت و خلاقیت بالا و کاربردهای متنوع محصولات از دو دهه بعد شروع شد. این شرکت اکنون رقابت‌های متعدد برگزار می‌کند، هشت شهربازی با نام لگولند (Legoland) و چند انیمیشن و بازی ویدئویی ساخته است.

انواع لگوتنوع اسباب بازی‌های لگو بی‌نظیر است. شما محصولات متنوعی از این برند را می‌بینید که برای تمام رده‌های سنی مناسب است و هر طرحی مناسب با سلیقه پسرها و دخترها موجود دارد. شاید بتوان گفت که تعداد قطعات بلوک‌های ساختنی لگو نیز نامحدود هستند و شما می‌توانید هر مدل لگویی که دوست دارید برای خود خریداری کنید.

تمرکز اصلی شرکت لگو بر این است که شخصیت‌های فیلم و انیمیشن‌ها، کاراکترهای معروف، بازی‌هایی مثل ماینکرافت و وسایل نقلیه و گجت‌های پرطرفدارا را تبدیل به لگو کند تا بتواند با ساختن یک دنیای لگویی مشابه دنیای واقعی ما، همیشه و همه‌جا همراهمان باشد. لگو بتمن، سوپرمن، مرد عنکبوتی، لگو باربی، لگو هری پاتر، ماینکرافت و لگوهای حیوانات و وسایل نقلیه نشان می‌دهد که تنوع لکو تقریبا بی‌نهایت است و هدفش پایه‌گذاری گفتمانی جدید در دنیای اسباب بازی است.

اسباب بازی ساختنی با پیچ و مهره

ساختنی با پیچ و مهره، هزار سازه و بریکساین اسباب بازی‌های ساختنی که با کمک پیچ و مهره و چرخ دنده به هم متصل می‌شوند، قابلیت حرکت دارند. ساختن این اسباب بازی‌ها به کودکان در تقویت مهارت حل مسئله و درک فضایی و مهندسی کمک می‌کند.

این مدل از ساختنی‌هایی که پیچ و مهره دارند، برای کودکان بسیار جذاب و مفید هستند. آنان می‌توانند، ساختنی را باز کنند و تغییر شکل دهند و با کمک خلاقیت خود و دفترچه راهنما مدل‌های متنوع بسازند.

بلوک‌های خانه سازی

بلوک‌های خانه سازییکی از ابتدایی‌ترین اشکالی که کودکان با کمک ساختنی‌های پلاستکی یا چوبی می‌سازند، خانه و کلبه است. مدل‌های مختلفی از بلوک‌های خانه سازی با شکل و کیفیت‌های متفاوت در بازار موجود است که هر کدام در نهایت شبیه به یک کلبه یا قلعه زیبا می‌شوند که حتی اسباب بازی‌های ریز و کوچک بچه‌ها را نیز می‌توان درون آن جای داد.

سایر اسباب بازی‌های ساختنی پلاستیکی، مگنتی و مکانیکی

ساختنی هادنیای اسباب بازی‌های ساختنی و پازلی بسیار متنوع است، مثل ساختنی دایناسور و دریل که دست و پایش را می‌توانید با دریل جداکنید و یا ساختنی‌های مغناطیسی و مگنتی که می‌توان شکل‌های خلاقانه و جذاب با آن‌ها ساخت.

دومینو و بازی‌های هزارکاره نیز اسباب بازی‌های مفید و جذابی هستند که کودکان را تا ساعت‌های زیادی سرگرم می‌کند. البته اغلب اسباب بازی‌های ساختنی برای کودکان بالای 3 سال مناسب هستند زیرا حاوی قطعات ریز هستند. برای کودکان 1 تا 3 سال باید از لگو و ساختنی‌های بزرگ با قطعات درشت استفاده کنید که خطر به دهان بردن قطعات و بلعیدن آن‌ها وجود نداشته باشد.

فواید بازی با اسباب بازی های ساختنی

اسباب بازی های ساختنی همیشه با داستان و خیالپردازی همراه می‌شوند. درنتیجه مهارت تخیل کردن و خلاقیت را در مخاطب خود تقویت می‌کنند. اسباب بازی ساختنی فرصت تجربه‌های متفاوت و شکست و پیروزی‌ها را فراهم می‌کنند. اولین و عمده‌ترین کاربرد این اسباب‌بازی‌ها آموزشی بوده و همچنان هست اما از دیگر مزایای بازی با این اسباب بازی‌ها نباید غافل شد:

  • تشویق به تفکر خلاقانه
  • تقویت مهارت حل مسئله با روش تست و خطا
  • تمرین صبر و سختکوشی و دیدن نتیجه آن
  • تقویت درک فضایی و ابعاد جسم‌ها
  • بهبود مهارت هماهنگی چشم با دستان
  • تقویت مهارت های اجتماعی و کار گروهی
  • ایجاد اعتماد به نفس به‌دلیل رسیدن به دستاورد مشخص
  • ترشح دوپامین و احساس خشنودی به‌دلیل پیروزی با سختکوشی
  • کمک به کودکان دارای اوتیسم برای ایجاد تعامل سازنده
  • تقویت دانش و مهارت‌های زبانی، ریاضی و جغرافیایی
  • تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف و حفظ تعادل

هنگام خرید اسباب بازی ساختنی و لگو به چه نکاتی باید توجه کرد؟

خرید لگو برای کودکان

اگر قصد خرید یک لگوی زیبا یا یک اسباب بازی ساختنی آموزشی جذاب برای کودک خود دارید، فراموش نکنید که نکات زیر را حتما در نظر بگیرد تا بهترین انتخاب را داشته‌باشید.

  • ایمنی و تناسب با سن کودک: به خاطر قطعات ریز و کوچک اغلب لگوها باید مراقب باشید که ساختنی یا لگویی که خریداری می‌کنید برای کودکتان مناسب باشد. به علاوه درجه سختی هر پازل یا ساختنی متفاوت است و اگر یک پازل 1000 تکه برای کودک 10 ساله بخرید، قطعا او را خوشحال نمی‌کنید! فراموش نکنید که ساختنی فاقد لبه‌های تیز باشد و کاملا استاندارد با بازی کودکان ساخته شده‌باشد.
  • کیفیت ساختنی: تمام اسباب بازی‎‌های کودکان باید از مواد پلاستیکی غیرسمی ساخته شوند و کیفیت پلاستیک، چوب یا مقوا باید طوری باشد که کودک بتواند به راحتی با آن بازی کند، ساختنی را باز و خراب کند و دوباره از نو آن را بسازد.
  • تعداد قطعات: این مشخصه نشان می‌دهد که ساختنی شما تا چه اندازه دشوار است. هنگام خرید هر نوع پازل یا ساختنی روی بسته بندی را دقیق بخوانید تا از تعداد قطعات و رده سنی مطلع شوید. هر چه تعداد قطعات پازل افزایش یابد، آن محصول برای سنین بالاتر مناسب‌تر است.
  • قابلیت‌های محصول: اگرچه در دنیای ساختنی اغلب نمونه‌ها ساده هستند و قابلیت حرکت یا تغییر چندانی ندارند اما مدل‌هایی از ساختنی‌های هوشمند هستند که قابلیت حرکت یا برنامه‌ریزی دارند. برخی ساختنی‌ها مثل بازی اوستا بنا نیز تنها یک بار قابلیت ساخته شدن دارند. قبل از خرید این موارد را حتما بررسی نمایید.
  • قیمت: بدون شک قیمت بخش کلیدی و مهمی در خرید یک اسباب بازی است اما فراموش نکنید که اسباب بازی‌هایی که بسیار ارزان هستند احتمالا از مواد بی‌کیفیتی ساخته شده‌اند و ممکن است دوام خوبی نداشته‌باشند. ساختنی‌های چوبی و مغناطیسی اگرچه قیمت بالاتری دارند اما از نظر استاندارد و مواد سازنده مطمئن‌تر هستند. البته اسباب بازی ساختنی پلاستیکی تنوع قیمتی زیادی دارند که می‌توانید مدل‌های باکیفیت و زیباتر را انتخاب کنید.

فراموش نکنید که هنگام خرید هر نوع ساختنی و اسباب بازی، حتما علاقه کودک خود را هم درنظر بگیرد و محصولاتی را برایش خریداری کنید که با کاراکتر و علایق او ارتباط نزدیک‌تری دارند. با این کار به دنیای کودک دلبندتان راه پیدا می‌کنید و اوقات خوشی برایش می‌سازید.

سخن آخر

اسباب بازی‌های ساختنی و لگوها عضو جدایی ناپذیر دوران کودکی ما بوده‌اند که به مرور به دنیای بزرگسالی و ویترین‌های اتاق و دفترکار ما راه پیدا کردند. این اسباب بازی‌های جذاب به عنوان اولین محرک خلاقیت کودکانه همیشه همراه بچه‌ها هستند تا به کمک ساختنی‌ها دنیای خود را بسازند و در آن تخیل کنند. به مرور با کمک بلوک‌های لگو، کودک دنیا را می‌شناسد و مهارت‌های مختلفی را می‌آموزد تا دنیای آینده خوش را نیز به همین ترتیب بسازد. تمشک در این مسیر همراه شماست تا بهترین اسباب بازی‌های ساختنی، پازل و لگو را به شما پیشنهاد کند و دنیایی رنگارنگ و جذاب برای کودکان دلبندتان فراهم آورد.